آشنایی با مرحوم دکتر ابوتراب نفیسی - تاریخ علوم پزشکی ایران و جهان اسلام

آشنایی با مرحوم دکتر ابوتراب نفیسی

«دکتر ابوتراب نفیسی»، فرزند مرحوم «عبدالمهدی»، به سال 1293 ه ش، در قریه «پورده سیرون»، در سفلای اصفهان به دنیا آمد. وی دوره ابتدایی را در مدت سه سال و نیم تمام کرد و در سال 1310 از دبیرستان «سعدی» اصفهان فارغ التحصیل شد. سپس وارد دانشکده پزشکی «دانشگاه تهران» شد و، در سال 1316، با رتبه ممتاز از این دانشگاه فارغ التحصیل شد.

دکتر نفیسی، پس از گذراندن خدمت وظیفه سربازی در اصفهان، متصدی درمانگاه «کازرونی» این شهر شد و در سال 1325 به سمت دانشیار رشته «گیاهشناسی» آموزشگاه عالی بهداری انتخاب شد. در سال 1327، به سمت دانشیاری رشته «بالینی داخلی» و «قلب و عروق» آموزشگاه عالی بهداری و دانشکده بهداری منصوب شد؛ و سپس رئیس بخش داخلی شد و در نهایت نیز، در سال 1336، به استادی در رشته بالینی داخلی نایل شد.
دکتر نفیسی در سالهای 1331 تا 1338 رشته تکمیلی «قلب» را در دانشگاه «هاروارد» گذراند و توانست در رشته قلب و عروق تخصص بگیرد. در پی آن، برای کارهای مطالعاتی و شرکت در همایشهای علمی، به نقاط مختلف جهان سفر کرد.
دکتر نفیسی در سال 1342 از «ژنرال دوگل» – رئیس جمهور وقت فرانسه – نشان «بهداشت عمومی» گرفت و در همین سال به سمت ریاست دانشکده «پزشکی و داروسازی» و مدیر گروه «داخلی و اطفال» دانشگاه اصفهان منصوب شد. وی در ادامه اجرای امور علمی و پژوهشی خود به عضویت «انجمن قلب شناسان امریکا»، «انجمن پزشکان انگلستان»، عضویت در گروه نگارش مجله های دانشگاههای ایران و مجله «خاور میانه» لبنان (که به زبان فرانسه منتشر می شد)، در آمد و از سال 1344 به انجمن نگارش «مجله دانشگاه پزشکی تهران» پیوست.

دکتر ابوتراب نفیسی در سال 1345 از طرف شورای مرکزی دانشگاه به مدت سه سال به سمت ریاست دانشگاه «پزشکی و داروسازی» منصوب شد. همکاران و نزدیکان دیگر دکتر نفیسی اذعان دارند که وی نه به عنوان پزشک، که به عنوان حکیم، مطرح است. آنها می گویند که وی هنگام مداوای بیماران توجه خاصی به ویژگیهای روحی و وضعیت اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و وضعیت سکونتی بیماران دارد. توجه به این موارد به ایجاد ارتباط صمیمی با بیمار منجر می شود و در نهایت باعث سرعت گرفتن روند درمان بیمار می شود.
دکتر نفیسی، علاوه بر بینش و دانش کافی در پزشکی جدید، اصلاعات و دانسته های فراوانی در طب قدیم دارد. «دکتر فرخ سعیدی»، از همکاران ایشان، معتقد است که دکتر نفیسی محل تلاقی و وحدت بین طب قدیم و طب جدید است ... ما در بحث طب قدیم و جدید خیلی دچار افراط و تفریط شده ایم، اما استاد بخوبی تجسم این دو نگرش را در خود جمع کرده است. هم کتاب «دکتر و کاردیوگرافی» می نویسد و هم کتاب «رازی» را ترجمه می کند؛ و در کنار آن، عقاید سنتی مردم ایران را در مورد مسائل پزشکی می نگارد. خلاصه، دکتر نفیسی مجموعه ای از پزشکی جدید و طب قدیم است.

تاکنون، 15 کتاب و 84 مقاله از وی به چاپ رسیده است. از نوشته های وی می توان به این عنوانها اشاره کرد:
- پژوهش در مبانی عقاید سنتی پزشکی مردم ایران
- خواص خوردنیها و آشامیدنیها
- نشانه شناسی سینه
- نشانه شناسی دستگاه هاضمه
- بررسی طب و طبابت در نهج البلاغه
- دین خدا اسلام است.
- بررسی و تحلیل مشکلات جوانان
- بعثت
- بررسی روزه از نظر طبی
- تحقیق درباره مهر نبوت، حضرت خاتم الانبیا (ص)
- بررسی و نشانه های نوعی سمی که حضرت محمد (ص) و برخی از امامان معصوم را با آن مسموم کرده اند.
- انسان یا شاهکار خلقت؛ انسان جانشین خدا در زمین

در اینجا، قسمتی از خاطرات جالب دکتر نفیسی از سالهای طولانی تلاش و پژوهشش را برای علاقه مندان می آوریم:

از سال دوم تأسیس آموزشگاه عالی بهداری، مسئله آموزش علمی به میان آمد. اداره فرهنگ آن زمان موافقت کرد که یکی از اتاقهای دبیرستان «سعدی» را برای تأسیس کلاس در اختیار آموزشگاه این دبیرستان استفاده کنند که در آن روزگار کاملترین آزمایشگاه در اصفهان بود.

با پیشرفت آموزشگاه عالی بهداری و مسئله درس عملی، نیاز به سالن تشریح احساس شد که سرانجام، با موافقت اداره فرهنگ و استانداری، گاراژ فعلی استانداری و محوطه پشت آن - که متعلق به اداره فرهنگ بود - برای این منظور در نظر گرفته شد. در همین زمان، مخالفهای پیشرفت علم و دانش در شهر شایع کردند که عده ای کافر بیماران زنده را در الکل نگهداری می کنند و بعد با چاقو تکه تکه می کنند! جریان به اطلاع استاندار رسید، وی هم خواست که با حضور رئیس آموزشگاه از یکی از روحانیان معتمد دعوت شود که از سالن تشریح دیدار کند تا حقیقت امر روشن شود. روز بعد، مرحوم «محمد باقر الفت»، فرزند ارشد «آقای نجفی» (که مردی درخور اعتماد همگان بود)، از سالن تشریح دیدن کرد و از نزدیک شاهد کار بود و در آخر از آنان بسیار تقدیر کرد. در 25 تیر 1326 هم بیمارستان «خورشید» را - که در اختیار بهداری اصفهان بود - به آموزشگاه عالی بهداری دادند.

روزنامه همشهری نهم آذر 86، خبر درگذشت دکتر ابوتراب نفیسی در اصفهان را طی چند سطر کوتاه و مختصر منتشر کرد.روانش شاد باد

منبع:http://teletext.irib.ir/UserPages/tabid/55/ContentId/2872/Default.aspx

جواد صادقی نسب ::: جمعه 86/12/10::: ساعت 6:56 صبح

نظرات دیگران: نظر

لیست کل یادداشت های این وبلاگ